Tun Perak merupakan seorang Bendahara kerajaan Melayu Melaka yang begitu terkenal. Beliau merupakan anak kedua Tun Perpatih Sedang, Bendahara Melaka yang bergelar Seri Wak Raja. Selain Tun Perak, Tun Perpatih Sedang juga mempunyai anak iaitu Tun Kudu dan Tun Perpatih Putih. Tun Kudu pula telah diperisterikan dengan Sultan Muzaffar Shah. Ini membuktikan, Tun Perak muncul daripada keluarga elit Melaka. Secara tradisinya, sejak zaman datuk dan bapanya yang pernah dipertanggungjawabkan jawatan ini, gelaran yang dipegang mereka ialah Seri Wak Raja. Apabila beliau berkahwin, beliau menetap di Kelang dan menjadi Ketua (Penghulu) dengan persetujuan Sultan Muzaffar Shah.

Perkhidmatannya dengan Kerajaan Melaka bermula semasa beliau dipanggil oleh Sultan untuk mempertahankan Melaka daripada serangan Siam pada tahun 1445. Tun Perak, selaku penghulu Klang dikerah untuk menggerakkan pengikut dan hulubalangnya ke Melaka. Tun Perak telah merangka strategi peperangan dengan membawa pengikut-pengikutnya bersama anak dan isteri masing-masing untuk mempertahankan Melaka. Beliau berbuat demikian agar pengikut-pengikutnya dapat berjuang dengan bersungguh-sungguh. Dalam pertempuran tersebut, tentera Siam telah dikalahkan dan Tun Perak menghalau mereka keluar dari Melaka.

Berikutan dengan kejayaannya, Sultan Melaka dapat melihat ketokohan beliau untuk menjadi seorang pemimpin dalam tampuk pemerintahan Kerajaan Melayu Melaka. Beliau dititah untuk menetap di Melaka dan dilantik menjadi Bentara. Kepimpinan beliau terserlah kerana berkhidmat dengan cemerlang sehingga diangkat menjadi Perdana Menteri antara dengan Tun Ali yang ketika itu menjawat Bendahara Melaka. Bagi mengelakkan berlaku perselisihan faham antara Tun Ali dengan Tun Perak, maka Sultan Muzaffar Shah telah menceraikan permaisuri baginda, Tun Kudu (kakak Tun Perak) untuk diperisterikan dengan Tun Ali. Akhirnya jawatan Bendahara Melaka telah dilepaskan oleh Tun Ali dan beliau kemudian dilantik sebagai Penghulu Bendahari.

Pada tahun 1456, Tun Perak telah dilantik sebagai Bendahara Melaka dengan gelaran Paduka Raja. Peranan beliau sebagai Bendahara Melaka ialah mengetuai angkatan laut Melaka dengan menangkis dan mengalahkan serangan hebat tentera Siam dari laut. Tun Perak telah membawa tenteranya ke Batu Pahat dan menggunakan muslihat dengan mengikat beratus-ratus obor pada pokok di sepanjang pantai. Melihat dari jauh pada waktu malam, tentera Siam menyangka obor tersebut ialah sejumlah angkatan laut Melaka yang bersedia untuk menyerang mereka. Akhirnya, tentera Siam tidak melakukan serangan keatas Melaka, sebaliknya mereka ketakutan dan terus kembali ke Siam.

Tun Perak telah berkhidmat sebagai Bendahara dibawah empat orang Sultan iaitu Sultan Muzaffar Shah, Sultan Mansur Shah, Sultan Alaudin Riayat Shah dan Sultan Mahmud Shah. Beliau seorang yang jujur, taat setia dan amanah orangnya terutama apabila menerima perintah Sultan. Beliau seorang pahlawan yang berani dan merupakan orang yang mengatur strategi dalam peperangan. Kebijaksanaan beliau dalam mengatur pentadbiran Kerajaan Kesultanan Melayu Melaka telah menjadikan Melaka amat mashyur di seluruh pelusuk Nusantara kerana kestabilan politik dan juga pusat penyebaran agama Islam di Nusantara. Tun Perak meninggal dunia pada tahun 1498, semasa awal pemerintahan Sultan Mahmud Shah. Jawatan Bendahara ini telah diambil alih oleh sepupunya Tun Mutahir.

Tun Perak amat setia dan tidak menderhaka kepada Sultan Melaka. Perkara ini dapat dilihat semasa anaknya, Tun Besar mati ditikam oleh Sultan Muhammad, putera sultan Mansur Shah dalam satu permainan sepak raga. Beliau tidak menuntut bela atas pembunuhan tersebut dan beliau juga melarang pengikut-pengikutnya memberontak. Atas nasihat beliau kepada Sultan Mansur Shah, Sultan Muhammad tidak dilantik menggantikan Sultan Melaka walaupun Sultan Muhammad akan mewarisi takhta kerajaan melaka sebalinya Sultan Muhammad dihantar ke Pahang untuk dirajakan di sana.

Semasa berkhidmat dibawah pemerintahan Sultan Mansur Shah, beliau bertanggungjawab menaikkan keagungan Melaka dalam bidang maritim di Asia Tenggara. Atas kebijaksanaan pimpinan serta teladan beliau, Melaka dapat menawan Kampar, Rokan, Bengkalis, Siak dan Inderagiri di Sumatera, Patani di Siam, Pahang, Terengganu dan Johor di tanah Semenanjung. Kegemilangan Melaka memuncak pada masa itu yang terkenal sebagai Zaman Kegemilangan Budaya Rakyat dan Kebudayaan Melayu. Pengawalan laluan perdagangan laut di Selat Melaka dan penguasaan kawasan-kawasan yang berpotensi menjana ekonomi telah menjamin pendapatan kepada kerajaan Melaka dan empayar Melaka telah mencapai zaman keemasan semasa era Tun Perak.

Keberanian Tun Perak juga terbukti apabila beliau sendiri mengetuai serangan ke atas Pahang. Dengan Keberaniannya, Tun Perak berjaya mengalahkan Pahang yang ketika itu berada di bawah naungan Siam. Kejayaan tersebut menyebabkan Melaka telah mengubah strategi hubungan diplomatiknya dengan Siam. Utusan persahabatan dihantar ke Istana Paduka Bubun Siam yang diketuai oleh Tun Telani dan Menteri Jana Putera. Usaha ini berhasil dan Siam telah menjadi sahabat serta para pedagang Siam mula berdagang ke Melaka.

Hanya kerana perasaan dengki dan cemburu kehidupan manusia menjadi kucar-kacir, tali persaudaraan yang terjalin putus, keadilan terabai dan mereka yang tidak bersalah dihukum. Begitu juga dengan keadaan Hang Tuah pada suatu masa dahulu di mana kedudukannya di istana menumbulkan perasaan kurang senang para pembesar hingga menyebabkan wujudnya fitnah terhadap beliau. Fitnah yang mengatakan Hang Tuah bermesra dengan dayang-dayang istana disampaikan oleh Patih Kerma Wijaya kepada Sultan. Ini kerana Patih Kerma Wijaya tidak menyenangi keakraban yang terjalin dan kasih yang lebih telah diberikan oleh Sultan kepada Hang Tuah.

Hang Tuah ke Istana Melaka yang dikuasai oleh Hang Jebat dengan membawa keris warisan Bukit Siguntang bernama Parong Sari. Hang Jebat merasa hairan melihat Hang Tuah masih hidup dan menjelaskan perbuatannya adalah untuk menuntut kebenaran. Hang Tuah tidak dapat menerima sebarang alasan dan menganggap Hang Jebat telah menderhaka kepada Sultan. Maka berlaku pertikaman sengit dan penuh tragis antara dua hulubalang Melaka.

Akhirnya Hang Tuah berjaya menikam Hang Jebat dengan Keris Taming Sari yang diperolehi semula. Di akhirnya hayatnya, Hang Jebat meninggalkan pesan agar Hang Tuah dapat menjaga anaknya bersama Dang Baru, dayang Datuk Bendahara. Sambil memangku saudaranya, Hang Tuah memberi sirih dan menghurai pembalut luka akibat tikaman dan berjanji akan menunaikan amanat yang diterimanya.

Sultan amat Murka dan tanpa usul periksa telah menitahkan Bendahara membunuh Hang Tuah. Walaupun beliau telah menasihatkan Sultan supaya menyelidiki perkara ini dengan sebaik yang mungkin, namun baginda tetap dengan pendiriannya untuk meneruskan hukuman tersebut. Hang Tuah, seorang hulubalang terbilang dan begitu taat dengan Sultan sedia menerima hukuman tanpa banyak bicara.

Hang Jebat merupakan salah seorang daripada sahabat Hang Tuah yang sangat rapat dengannya. Beliau yang tidak berpuas hati dengan tindakan Sultan telah mengambil keputusan untuk menuntut bela. Hang Jebat mengamuk dan sekaligus menderhaka kepada Sultan sehingga menyebabkan keadaan Istana menjadi kacau bilau. Ramai hulubalang yang terkorban dalam usaha untuk menangkapnya, begitu juga dengan rakyat yang tidak berdosa menjadi mangsa. Sultan dan para kerabat terpaksa berpindah ke rumah Bendahara. Baginda menyesali perbuatannya menghukum Hang Tuah sambil membayangkan sekiranya Hang Tuah masih hidup, Hang Jebat pasti dapat dihapuskan. Sultan merasa amat gembira apabila Bendahara menceritakan keadaan sebenar dan menitahkan Tun Pekerma dan Hang kasturi ke Hulu Melaka menjemput Hang Tuah.

Bendahara Paduka Raja yang dititahkan oleh Sultan untuk menjalankan hukuman bunuh terhadap Hang Tuah telah mengingkari arahan tersebut. Beliau telah membuat keputusan untuk menyembunyikan Hang Tuah di Hulu Melaka. Bendahara sanggup menanggung akibat daripada perbuatannya hanya kerana beliau tidak sanggup menerima cacian daripada rakyat jelata apabila mereka mengetahui perkara yang sebenar kelak.

Tun Perak was Melaka Malay Sultanate’s most prominent Bendahara or Prime Minister. He was the second son of Tun Perpatih Sedang, the Bendahara of Melaka who carried the title of Seri Wak Raja. Tun Perpatih Sedang’s other children were Tun Kudu and Tun Perpatih Putih. Tun Kudu later became the consort of Sultan Muzaffar Shah. Tun Perak indeed came from an elite family. According to tradition, when Tun Perak grandfather and father became Bendahara, they look on the title of Seri Wak Raja. After his marriage, Tun Perak was sent to Klang to become the district head or penghulu.

His distinguished service to the Melaka Sultanate began when he was summoned by the Sultan to defend Melaka against Siamese attack in 1445. Tun Perak, as penghulu of Klang, was to mobilize his fighting men to Melaka. He had commanded his men to bring along their wives and children on their march to Melaka. This was done in the hope that the men would fight the enemy to the death defending Melaka and their families. Tun Perak and his men succeeded in thwarting the advance of the invading army to Melaka and sent them running back to Siam.

With this feat, the Sultan of Melaka saw that Tun Perak had the potential of becoming an excellent leader to assist him in governing Melaka. Tun Perak was summoned back to Melaka to become the Bentara or herald. Tun Perak served the sultanate well that he was quickly promoted to Bendahara, although the post was already held by Tun Ali. In order to avoid inevitable conflict among his subjects, Sultan Muzaffar Shah had consented to divorcing his consort Tun Kudu and arranged for her to marry Tun Ali. Tun Ali eventually released his post as a Prime Minister in favour of Tun Perak, and become the Penghulu Bendahari or State Treasurer.

In 1456, Tun Perak was appointed as the Bendahara of Melaka carrying the title of Paduka Raja. His immediate task was to head Melaka’s naval forces in quelling the Siamese advance from the sea. Tun Perak marched his troops from Melaka to Batu Pahat and upon arrival, directed them to light hundreds of torches on the trees lining the coastal area. When the Siamese arrived during the night, they saw the multitude of torches burning and thought they were being outnumbered by the Melaka forces. The Siamese decided to abandoned their plan to attack Melaka and returned to Siam in shame.

Tun Perak had served as Bendahara under four Sultans, namely Sultan Muzaffar Shah, Sultan Mansur Shah, Sultan Alaudin Riayat Shah and Sultan Mahmud Shah. He was a very loyal, honest and responsible person especially when he received order from the Sultan. He was a brave warrior and an excellent war strategist. His genius in the government administration had transformed the Melaka Malay Sultanate into a politically stable and important commercial and Islamic propagating centre in Southeast Asia. Tun perak dies in 1498 during the reign of Sultan Mahmud Shah. He was replaced by his cousin, Tun Mutahir.

Tun Perak was extremely loyal to the Sultan of Melaka. He had never acted against the Sultan, even when his son, Tun besar, was killed by Raja Muhammad, son of Sultan Mansur Shah, in a sepak raga (rattan ball) incident. Tun Perak did not seek revenge upon the death of his son and strictly prohibited his followers from mounting a mutiny. He however advised Sultan Mansur Shah against appointing Raja Muhammad to succeed him as Sultan of Melaka. Sultan Muhammad was instead sent to Pahang to become the Sultan there.

During the reign of Sultan Mansur Shah, Tun Perak was responsible for the development of Melaka’s maritime superiority in the Southeast Asian region. Under his leadership, Melaka conquered Kampar, Rokan, Bengkali, Siak and Inderagiri in Sumatera, Patani in Siam, and the state of Pahang, Terenggganu and Johor in the Malay Peninsular. Melaka’s glory reached its zenith during this time, which is now known as the Glorious Period of the Malay People and Culture. The control of the sea routes on the Straits of Melaka and other economically important areas has assured unlimited revenue to the Melaka Sultanate. The Melaka empire had reached its Golden Era during the time of Tun perak.

Tun Perak once again proved his bravery when he headed the attack on Pahang, which was then a Siamese colony. Tun Perak and his troops easily deafeated the Pahang forces. The outcome of this event had completely changed the strategy of Melaka’s diplomatic relationship with Siam. Tun perak recommended to the Sultan Of Melaka that Melaka should attempt to befriend Siam. An official delegation headed by Tun Telani and Minister Jana putera was sent to the palace of Paduka Bubun to offer Melaka’s hand in friendship. The mission was a resounding success, resulting in the beginning of Siamese trade relationship with Melaka.

Hatred and jealousy can destroy a man’s life, break ties and hinder justice, and the innocent wrongfully accused. Hang Tuah was at one time showered with gifts and titles by the Sultan, but jealous and dissatisfied palace officials, led by Patih Karma Wijaya, began to conspire and slander him. They told the Sultan that Hang Tuah was having a secret affair with one of the palace maids.

When Hang Tuah returned, he was instructed by the Sultan to handle Hang Jebat, taking with him the Parong Sari Kris. Hang Jebat, who thought that Hang Tuah was dead, was happy to see him alive and explained that his actions were merely to seek revenge for Hang Tuah’s ‘execution’. Hang Tuah however felt that Hang Jebat had been traitorous to the Sultan, and offence punishable by death. The duel that followed will always be remembered in history for it was fought between two highly skillfull Malay warriors.

Using a ploy, Hang Tuah was finally able to retrieve the Taming Sari Kris from Hang Jebat and with it, he stabbed his friend. As Hang Jebat fell, Hang Tuah took him into his arms. With his dying breath, Hang Jebat asked that hang Tuah care for his son, a request which Hang Tuah agreed.

The Sultan became furious and without investigating, sentenced Hang Tuah to death. The Bendahara, who believed that Hang Tuah was innocent, tried in vain to persuade the Sultan to investigate the matter before making a decision. Hang Tuah, being a loyal and faithful subject, accepted the punishment unquestioningly.

Hang Jebat was one of Hang Tuah’s closest friends. Unhappy with the Sultan’s decision about Hang Tuah, he decided to seek revenge. He ran amok and took over the palace. Many palace guards and ordinary people were killed during the resultant commotion. The Sultan himself had to abandon the palace. The Sultan now regretted his decision to execute Hang Tuah and felt that if he was alive, Hang Jebat could be defeated. He was delighted when the Bendahara told him the truth about Hang Tuah that he had not been executed, but was alive and in hiding. The relieved Sultan then immediately sent Tun Pekerma and Hang Kasturi to Hulu Melaka to fetch Hang Tuah back.

Instead of followings the Sultan’s instructions, the Bendahara hid Hang Tuah in a remote orchard. The Bendahara was willing to risk any punishment for his actions, rather than be cursed by the people when they learn the truth.